Η άδεια περιόδου ως εργαλείο ισότητας στην εργασία; Και όμως, ναι!
Αν μπορούσες να πάρεις άδεια όταν πονάς λόγω της περιόδου σου, δεν θα το έκανες; Σαφώς και ναι και από ότι φαίνεται ορισμένες τοπικές διοικήσεις στην Ισπανία, έκαναν την αρχή, προσφέροντας άδεια περιόδου στις υπαλλήλους τους, προκειμένου να πετύχουν μια καλύτερη ισορροπία μεταξύ εργασιακών απαιτήσεων και δυσκολιών των γυναικών κατά την περίοδό τους. Ωστόσο, υπάρχουν φωνές οι οποίες εκφράζουν τις ανησυχίες τους σχετικά με την ευρύτερη καθιέρωση της άδειας περιόδου ως «εμπόδιο» στην αντιμετώπιση των έμφυλων ανισοτήτων με τον φόβο πώς οι γυναίκες θα θεωρηθούν πιο αδύναμες και λιγότερο παραγωγικές σε σχέση με τους άντρες.
Ενώ η εμπειρία μιας περιόδου είναι διαφορετική από γυναίκα σε γυναίκα και σίγουρα διαφέρει από μήνα σε μήνα για μια μόνο γυναίκα, η άδεια περιόδου πιστεύεται ότι είναι ένα μέσο για να νομιμοποιηθεί η σωματική επιβάρυνση ενός επώδυνου μηνιαίου κύκλου, που πρέπει να λαμβάνεται εάν απαιτείται. Ενα μέσο για τη δημιουργία ισότητας στο χώρο εργασίας. Αναφέρεται επίσης ως ένας τρόπος ομαλοποίησης των συζητήσεων γύρω από το «στίγμα» της εμμήνου ρύσεως.
Τζιρόνα Ισπανίας: Η πρώτη πόλη στον κόσμο που καθιέρωσε την άδεια περιόδου
Το 14% των γυναικών παγκοσμίως, έχουν πάρει άδεια από το σχολείο ή την δουλειά τους, λόγω της περιόδου τους. Στα ίδια βήματα ξεκινά να βαδίζει και η Χιρόνα. Η καταλανική πόλη, προσφέρει διευκολύνσεις σε σχέση με το ωράριο σε κάθε εργαζόμενη που βιώνει πόνους περιόδου.
Έτσι, φέτος η καταλανική πόλη Τζιρόνα έγινε η πρώτη στη χώρα που εξέτασε ευέλικτες ρυθμίσεις εργασίας για οποιανδήποτε εργαζόμενη αντιμετωπίζει δυσφορία λόγω περιόδου. Τον Ιούνιο ανακοίνωσε μια συμφωνία με τους περισσότερους από 1.300 δημοτικούς υπαλλήλους της για να επιτρέψει σε γυναίκες να λαμβάνουν έως και οκτώ ώρες άδεια εμμήνου ρύσεως το μήνα, με την προειδοποίηση ότι αν θα γίνεται χρήση της συγκεκριμένης αδείας, η εργατοώρα θα πρέπει να αναπληρώνεται εντός τριών μηνών.
Το πρόβλημα με την άδεια περιόδου
Εδώ και καιρό, έχει καθιερωθεί σε πολλά μέρη της Ασίας αυτή η πολιτική σχετικά με τις δύσκολες μέρες του μήνα για τις γυναίκες. Ο λόγος όμως, είναι η ανησυχία ότι οι απαιτήσεις στον χώρο της δουλειάς, θα μπορούσαν να σταθούν εμπόδιο στην ικανότητα των γυναικών να κάνουν παιδιά και όχι το ότι μπορεί να διευκολύνει την καθημερινότητά τους. Το 2016, ο Guardian μίλησε με γυναίκες σε Κίνα και Ιαπωνία, οι οποίες όμως δήλωσαν ότι δεν θέλουν να χρησιμοποιήσουν το δικαίωμα της άδειας της περιόδου, από φόβο ότι κάτι τέτοιο θα μπορούσε να δημιουργήσει ανταγωνισμό με τους άντρες συναδέλφους τους ή θα μείωνε σημαντικά τις πιθανότητες για προαγωγή.
Την ίδια χρονιά, η Coexist, μια επιχείρηση στο Μπρίστολ, δήλωσε ότι θα γινόταν ένας από τους πρώτους χώρους εργασίας στον δυτικό κόσμο που θα δεχόταν την άδεια περιόδου, ελπίζοντας να καταργήσει μια κουλτούρα γραφείου που ανάγκαζε τις υπαλλήλους να επιλέξουν αν θα δουλέψουν με σοβαρούς πόνους περιόδου ή θα χρησιμοποιήσουν άδεια ασθενείας ή μέρες από την κανονική τους άδεια. Η απόφαση πυροδότησε παγκόσμιο διάλογο για τα πλεονεκτήματα της πολιτικής, ακόμη και όταν οι διευθυντές της Coexist ανέφεραν αυξημένη δέσμευση και μείωση της παραγωγικότητας.
Η μη καθιέρωση άδειας περιόδου εντείνει το χρόνιο στίγμα ακόμη και μεταξύ των γυναικών σχετικά με μια φυσιολογικότατη διαδικασία. Επομένως καταρρίπτεται το πρώτο επιχείρημα πως οι γυναικεία ενδυνάμωση στην εργασία «αποδυναμώνεται» λόγω της άδειας. Δεύτερον, η δυνατότητα λήψης άδειας περιόδου (τονίζουμε εκτός της κανονικής ετήσιας άδειας των γυναικών) δεν μειώνει την παραγωγικότητα. Αντιθέτως, την αυξάνει καθότι μπορεί ναι μεν μια γυναίκα να λείψει κατά μέσο όρο 1-2 ημέρες τον μήνα λόγω εμμήνου ρύσεως, ωστόσο από τη στιγμή που αναπληρώνει τον χρόνο αυτό τις επόμενες ημέρες έχοντας ανακτήσει τις δυνάμεις της, καθιστά τη γυναίκα εργαζόμενη πιο δυνατή και σίγουρη για τις δυνατότητες της και το ότι τη σέβονται στο εργασιακό της περιβάλλον. Αποτέλεσμα; Οι σκέψεις περί αρνητικών επιπτώσεων της πληρωτέας άδειας εργασίας λόγω δυσμηνόρροιας δεν υφίσταται. Στην προκειμένη περίπτωση ούτε ο εργοδότης χάνει εφόσον οι γυναίκες επιστρέφουν δυναμικά στο γραφείο και γίνονται πιο παραγωγικές, χωρίς πόνο!
Η αλλαγή στη φιλοσοφία των αφεντικών
Είναι κάτι παραπάνω από προφανές ότι κάθε εργοδότης που προσπαθεί να κάνει την καθημερινότητά σου στη δουλειά πιο εύκολη, χαίρει του σεβασμού σου. Αυτό οδηγεί πάντα σε πιο αφοσιωμένους υπαλλήλους. Τα αποτελέσματα των ερευνών μιλούν από μόνα τους. Το θέμα είναι να φτάσουμε στην καθιέρωση μιας πολιτικής όπου η άδεια περιόδου θα είναι υποχρεωτική για τους εργοδότες, αλλά παράλληλα η φιλοσοφία των εταιρειών θα είναι τέτοια ώστε δεν θα την βλέπει σαν «αγκάθι», αδυναμία των γυναικών που εργάζονται σε αυτές ή ευκαιρία των ανδρών υπαλλήλων να ανέβουν στις πλάτες των συναδέλφων τους. Χρειαζόμαστε ένα πιο ευλύγιστο ωράριο που να ανταποκρίνεται στο πώς έχουμε δημιουργηθεί βιολογικά. Όχι να μας κάνουν τη «χάρη» προφασιζόμενοι ότι η περίοδος μάς κάνει πιο αδύναμες ή λιγότερο ικανές.
Ο ρόλος του Rise Club
Ο Μη Κερδοσκοπικός Οργανισμός Rise Club, ενστερνιζόμενος τις αξίες της ισότιμης αντιμετώπισης των γυναικών στην εργασία και έχοντας πλέον πάνω από δύο χρόνια παρουσίας στην ελληνική κοινωνία, προσπαθεί με την ανάπτυξη ποικίλων δράσεων να επαναφέρει τις άνεργες μητέρες στην εργασία. Βασικός στόχος του οργανισμού, πέρα από την ενδυνάμωση των γυναικών αυτών, είναι και η επαφή και διασύνδεσή τους με εταιρείες οι οποίες σέβονται την πολυμορφία και κυρίως σέβονται τις δεξιότητες των μητέρων που συνήθως είναι και πιο ευάλωτες και «εύκολος στόχος» ως προς την εργασιακή ανισότητα. Επομένως, το ζήτημα για εμάς δεν είναι απλά να βρίσκουμε στις μητέρες εργασία, αλλά να εξασφαλίζουμε την ισότιμη επιστροφή τους στην αγορά, συνεργαζόμενοι με εταιρείες οι οποίες προάγουν τις νέες εργασιακές τάσεις υπέρ των γυναικών, όπως η άδεια περιόδου.
Δήμητρα Τζιά, Αρθρογράφος Rise Club
